Άμεση δημοκρατία

 Ά μ ε σ η   Δ η μ ο κ ρ α τ ί α

Γιατί γέμισαν οι πλατείες με ανθρώπους από διαφορετικές αφετηρίες;
Ποια είναι η βαθύτερη αιτία που τους ενώνει και παραμερίζει ό,τι τους χώριζε;
Γιατί το φαινόμενο απλώνεται ραγδαία σε πολλές χώρες;

Eπειδή η κρίση, που έσπειρε το σύστημα στην ανθρωπότητα, έφερε τον άνθρωπο, την κοινωνία και τη φύση στα όρια της αντοχής και της ανοχής τους, όπως αποδεικνύει και η σημερινή βάρβαρη ελληνική πραγματικότητα.

Ζήσαμε την εποχή των κραυγαλέων ανισοτήτων, θεοποιήσαμε το χρήμα και υποδουλωθήκαμε στις τράπεζες και τις πολυεθνικές. Διαποτίσαμε τις ανθρώπινες σχέσεις με τον ανταγωνισμό, το ατομικό συμφέρον. Ανεχτήκαμε την εκμετάλλευση του ανθρώπου όπως ανεχτήκαμε και τον βιασμό της φύσης στο όνομα της αναπτύξης.Αφήσαμε άλλους (αρχηγούς, κυβερνήτες, βουλευτές και τους οικονομικούς τους εντολείς) να αποφασίζουν για εμάς.

Τώρα ήρθε η ώρα της ανατροπής.

Από την πρώτη μέρα, στις 25 Μαΐου στο Σύνταγμα, αναδείξαμε την άμεση δημοκρατία σε πρόταγμα και αρχίσαμε να την εφαρμόζουμε, αποφασίζοντας να πάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας.Η εξουσία πηγάζει από το λαό, αλλά μέχρι σήμερα ασκείται μόνο στο όνομα του λαού, στην πραγματικότητα ερήμην του και σε βάρος του. Ο λαός, αντί να είναι κυρίαρχος, έχει εκχωρήσει την κυριαρχία του.
Η ιδιότητα του πολίτη υπάρχει όταν ο ίδιος ασκεί πολιτική. Η ιδιότητα του πολίτη δεν μεταβιβάζεται, αλλά ασκείται αυτοπροσώπως από τον ίδιο. Η εκχώρηση της ιδιότητας του πολίτη, η αντιπροσώπευση,  συνεπάγεται την απώλεια της ελευθερίας του. Το άτομο γίνεται πολίτης, όταν, κατά τη συμμετοχή του στα κοινά, υπερβαίνει το ιδιωτικό και ατομικό και μεταβαίνει στο συλλογικό. Η ίδια η άσκηση της πολιτικής είναι αυτή που εκπαιδεύει συνεχώς τους πολίτες να γίνονται και να είναι ικανοί στη διαχείριση των κοινών.

Ως συνέπεια όλων των παραπάνω ο πολίτης οφείλει να προστατεύει αποφασιστικά  την πολιτική του ιδιότητα απέναντι σε κάθε απόπειρα ετεροκαθορισμού, προερχόμενη είτε από μηχανισμούς διαμόρφωσης της “κοινής γνώμης” (ΜΜΕ), είτε από πολιτικά κόμματα που μετατρέπουν τους πολίτες σε οπαδούς, ψηφοφόρους και πελάτες. Μέσα στο ίδιο πλαίσιο αφαίρεσης της πολιτικής ιδιότητας εντάσσονται, ξεκάθαρα, οι εκλογές και όλα τα δήθεν νομιμοποιητικά δημοψηφίσματα ή οι μορφές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που “καλλιεργούνται” από τα πάνω, μόνο και μόνο για να δημιουργήσουν μια πλαστή εντύπωση εμβάθυνσης της δημοκρατίας.  

Στο πολίτευμα της άμεσης δημοκρατίας, της μόνης πραγματικής δημοκρατίας, διασφαλίζεται ότι ο λαός ασκεί ο ίδιος την εξουσία, μέσα από τις λαϊκές συνελεύσεις. Η κάθε λαϊκή συνέλευση ως θεσμοθετημένο σώμα ασκεί κάθε εξουσία στο χώρο της ευθύνης και αρμοδιότητάς της. Ο λαός ασκεί όλες τις εξουσίες, αφού,
-είναι αυτοτελής και αυτοκυβερνάται, καθώς ο ίδιος ο λαός ασκεί αφενός την κυβερνητική εξουσία (δηλαδή, διαβουλεύεται ο ίδιος για κάθε τι που τον αφορά και παίρνει ο ίδιος όλες τις σχετικές αποφάσεις, εσωτερικών ή εξωτερικών υποθέσεων) και αφετέρου την εκτελεστική εξουσία εφαρμόζοντας ο ίδιος τις αποφάσεις που έχει λάβει σε οργανωτικό, διοικητικό και εκτελεστικό επίπεδο.
- είναι αυτόνομος, ασκεί τη νομοθετική εξουσία, δίνοντας ο ίδιος στον εαυτό του όλους τους νόμους του, και
- είναι αυτόδικος, ασκεί ο ίδιος τη δικαστική εξουσία.

Η λαϊκή συνέλευση μπορεί να κάνει λάθος, αλλά ακριβώς επειδή είναι η ίδια που κάνει λάθος, είναι και η ίδια που μπορεί να το διορθώσει.

Η Άμεση Δημοκρατία έρχεται ως αναγκαίο πρόταγμα για μια ριζική ανατροπή του συστήματος της αντιπροσώπευσης , της εμπορευματοποίησης των πάντων και της έκπτωσης του ανθρώπου σε εργαλείο πλουτισμού, που είναι ενάντια στη δημιουργική αναπτυξη του συνόλου της κοινωνίας και του κάθε ατόμου χωριστά. Προϋποθέτει και συνεπάγεται τη διαρκή ενεργή συμμετοχή του συνόλου της κοινωνίας στα κοινά. Η Άμεση Δημοκρατία είναι ταυτόχρονα διαδικασία διαβούλευσης, λήψης και εφαρμογής των αποφάσεων, πολιτειακό σύστημα και τρόπος κοινωνικής συνύπαρξης. Το περιεχόμενο όλων αυτών είναι η αυτονομία της κοινωνίας που η ίδια δημιουργεί τους θεσμούς της και κυβερνάται απευθείας από ελεύθερους και ισότιμους πολίτες. Αυτός ο τρόπος κοινωνικής οργάνωσης δεν αφήνει κανένα χώρο για ιεραρχίες, αρχηγούς, κυβερνήτες και κόμματα, αλλά μόνο για πολίτες που βιώνουν και ασκούν την πολιτική και ταυτόχρονα ασκούνται σε αυτήν. Για ανθρώπους, που όλοι βιώνουν την χαρά της ατομικής πρωτοβουλίας, της συλλογικής προσπάθειας, της αλληλεγγύης και της αγάπης.

Στον πυρήνα της σημερινής κρίσης βρίσκεται ακριβώς το γεγονός ότι ο άνθρωπος είναι μέσον, είναι αναλώσιμος, στην υπηρεσία της δικτατορίας των αγορών και του χρήματος. Είναι όμως η κοινωνία που πρέπει να έχει τον αποκλειστικό λόγο για το τι, πώς και για ποιόν παράγει. Για να υπάρξει η Άμεση Δημοκρατία στην πλήρη της έννοια χρειάζεται όχι μόνο να πάρει στα χέρια της η κοινωνία την οικονομία, αλλά και να την προσαρμόσει σε διαστάσεις που να ανταποκρίνονται σε ανθρώπινα μέτρα, κοινωνικούς στόχους και περιβαλλοντικές δεσμεύσεις. Σε μια τέτοια βάση, όλοι οι πόροι της κοινής μας ζωής και τα μέσα ικανοποίησης των κοινών μας αναγκών δεν μπορεί παρά να είναι κοινά, στα χέρια της ίδιας της κοινωνίας που αδιαμεσολάβητα αποφασίζει την ισότιμη για όλους, και με σεβασμό στο περιβάλλον, διανομή τους.Γιατί ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι μέσον, ούτε το οικοσύστημα μπορεί να θεωρειται ανεξάντλητο και αναλώσιμο.

Οι αρχές της άμεσης δημοκρατίας διαφέρουν από τις αρχές που τέθηκαν στο παρελθόν και ήταν ανοιχτές σε κάθε λογής παραβιάσεις από το γεγονός ότι εγγύηση για την τήρησή τους είναι ο διαρκής έλεγχος από όλους τους πολίτες. Οι αρχές αυτές, όπως προκύπτουν από αυτό που βιώνουμε στην Πλατεία Συντάγματος αλλά και από ανάλογες ιστορικές εμπειρίες είναι:

1.Ελευθερία   2.Ισότητα   3.Αλληλεγγύη   4.Αυτονομία

Οι θέσεις για την άμεση δημοκρατία με βάση τις αρχές αυτές είναι :

1. Ο δημόσιος χώρος είναι ανοιχτός στη συμμετοχή όλων και ανήκει σε όλους.

2. Η ισότιμη συμμετοχή όλων στη διαμόρφωση, λήψη και εφαρμογή των αποφάσεων και ελέγχου της εφαρμογής τους, τόσο στη σφαίρα της πολιτικής όσο και της οικονομίας είναι θεμελιώδης προϋπόθεση. Όλοι ελέγχουν και ελέγχονται για αυτοβελτίωση και βελτίωση των λειτουργιών της κοινωνίας.

3. Οι αναγκαίες εκπροσωπήσεις έχουν χαρακτήρα συντονιστικό ή εκτελεστικό και όχι διαμεσολαβητικό, αντιπροσωπευτικό ή αποφασιστικό.

4. Όλοι οι εκπρόσωποι κληρώνονται είτε απευθείας από το σώμα της λαϊκής συνέλευσης είτε από ψηφισμένο από αυτήν κατάλογο όταν απαιτούνται ειδικές γνώσεις. Σε κάθε περίπτωση είναι άμεσα ανακλητοί, λογοδοτούν κατά τη διάρκεια εξάσκησης των καθηκόντων τους και κρίνονται στον απολογισμό τους με τη λήξη αυτών των καθηκόντων.

5. Η ύπαρξη πολλών τοπικών συνελεύσεων (γειτονιάς, δήμου, εργασιακών χώρων, χώρων σπουδών, κτλ) οι οποίες επικοινωνούν μεταξύ τους είναι ο θεμέλιος λίθος της άμεσης δημοκρατίας. Η συμμετοχή σε αυτές δεν είναι ευκαιριακή αλλά υπεύθυνη και όσο το δυνατόν πιο τακτική. Η επικοινωνία μεταξύ των τοπικών συνελεύσεων δημιουργεί ένα οριζόντιο (μη ιεραρχικό) δίκτυο, που έχει σαν σκοπό τον συντονισμό των θέσεων και των  δράσεων που απαιτούνται.

Είμαστε σε μια ιστορική καμπή, μπροστά στην πρόκληση αλλά και το μοναδικό
προνόμιο να πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας, ανατρέποντας αυτό το χρεωκοπημένο σύστημα αξιών και θεσμών που καπηλεύεται τις ζωές μας.

Τα θέλουμε όλα για όλους. Είμαστε η ιστορία σε κίνηση.